Nietrzymanie moczu przyczyny, leczenie, objawy

Jeżeli zaobserwowałaś u siebie choćby jeden z objawów wymienionych poniżej, pod żadnym pozorem nie lekceważ go. Sygnalizuje on już istniejące zaburzenie związane z nietrzymaniem moczu. Koniecznie umów się na wizytę do lekarza specjalisty. Dobry urolog powinien bez najmniejszego problemu ustalić, co Ci dokładnie dolega i zalecić leczenie. Nie dopuść do dalszych konsekwencji, prowadzących często do uciążliwego problemu jakim jest nietrzymanie moczu (NTM).

Szacuje się, że to schorzenie dotyczy aż 10-15% społeczeństwa. Wśród kobiet po menopauzie liczba ta wzrasta ponad pięciokrotnie. Jednakże istota problemu nietrzymania moczu dotyczy również trzydziestolatek i młodszych kobiet. Również mężczyźni cierpią na tą przypadłość, choć nie na tak szeroką skalę.

Nietrzymanie moczu – objawy

1. Odruch przymusowego oddawania moczu „przed wyjściem z domu” jest częstym nawykiem, który może wydawać się nieszkodliwy, lecz w długoterminowej perspektywie predysponuje do rozwoju różnych dysfunkcji dolnego odcinka układu moczowego (DOU). Taki odruch może doprowadzić do nieprawidłowego treningu pęcherza, skutkując zmniejszeniem jego pojemności oraz nadreaktywnością, co może prowadzić do częstszego odczuwania potrzeby oddawania moczu, nawet gdy pęcherz nie jest pełny. Zmienia to normalny rytm mikcji, zwiększając ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu oraz innych problemów związanych z funkcjonowaniem dolnych dróg moczowych.
2. Oddawanie moczu częściej niż jeden raz w ciągu nocy, znane jako nokturia, jest również sygnałem, który nie powinien być ignorowany. Nokturia może być objawem różnorodnych stanów, w tym nadprodukcji moczu w nocy, obniżonej pojemności pęcherza, a także może wskazywać na inne poważne stany zdrowotne, takie jak choroby serca, cukrzyca, lub zaburzenia snu. Regularne wstawanie w nocy w celu oddania moczu zakłóca nie tylko sen, ale również może obniżać jakość życia i być sygnałem potrzeby dokładniejszej diagnostyki medycznej.
3. Podobnie, oddawanie moczu częściej niż raz na 3-4 godziny w ciągu dnia może świadczyć o zaburzeniach prawidłowej pracy pęcherza moczowego. Chociaż częstotliwość mikcji może różnić się w zależności od ilości spożywanych płynów i innych czynników, tak częsta potrzeba może wskazywać na nadaktywność pęcherza lub inne problemy, takie jak infekcje dróg moczowych, kamienie nerkowe, czy nawet poważniejsze problemy urologiczne. Nadaktywny pęcherz może prowadzić do nagłych, niekontrolowanych potrzeb oddawania moczu, co znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie i komfort życia.

Możesz kwalifikować się do leczenia nietrzymania moczu jeżeli zauważyłeś/łaś, że podczas oddawania moczu:

1. Brak zdolności do świadomego zatrzymania strumienia moczu – Może to być oznaka braku kontroli nad mięśniami zwieracza cewki moczowej lub problemów z układem nerwowym, które regulują oddawanie moczu. Trudności w świadomym zatrzymywaniu moczu mogą prowadzić do nietrzymania moczu, stanu charakteryzującego się niekontrolowanym wyciekiem moczu. Jest to często stresujące i może mieć znaczący wpływ na jakość życia, prowadząc do lęku społecznego, obniżenia samooceny oraz ograniczeń w aktywnościach zawodowych i towarzyskich.
2. Zmiana kierunków strumienia moczu lub jego rozpryskiwanie – Ta zmienność może być spowodowana różnymi przyczynami, w tym fizycznymi blokadami w cewce moczowej, takimi jak powiększenie prostaty u mężczyzn, kamienie moczowe, lub zwężenia cewki moczowej. Może to również sygnalizować obecność infekcji dróg moczowych, która wpływa na siłę i kierunek strumienia moczu. Takie objawy wymagają dokładnej diagnostyki, ponieważ mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, jeśli nie zostaną odpowiednio leczone.
3. Konieczność przyjęcia określonej pozycji do oddania moczu – Czasami, aby skutecznie oddać mocz, osoba musi przyjąć jedną, specyficzną pozycję, co może wskazywać na fizyczne przeszkody w drogach moczowych lub problemy z mięśniami dna miednicy. Takie sytuacje mogą być szczególnie kłopotliwe i niekomfortowe, ograniczając zdolność do oddawania moczu w publicznych toaletach lub innych nieprywatnych miejscach. Może to również wskazywać na konieczność specjalistycznych interwencji, takich jak fizjoterapia mięśni dna miednicy, lub innych metod leczenia mających na celu poprawę kontroli nad oddawaniem moczu.

Leczenie nietrzymania moczu należy rozpocząć też gdy po oddaniu moczu występują następujące objawy:

1.Kapanie moczu, nawet niewielkiej ilości – Jest to sytuacja, w której po zakończeniu mikcji dochodzi do niekontrolowanego wycieku niewielkich ilości moczu. Może to być spowodowane osłabieniem mięśni zwieracza cewki moczowej lub zaburzeniami w funkcjonowaniu pęcherza.

2.Odczucie, że pęcherz nie jest do końca opróżniony – Po oddaniu moczu pozostaje wrażenie, że pęcherz moczowy wciąż zawiera pewną ilość płynu. To uczucie może być związane z niepełnym opróżnianiem pęcherza, co może wynikać z różnych przyczyn, takich jak obstrukcja w drogach moczowych, dysfunkcja mięśni pęcherza, czy też problemy z nerwami sterującymi procesem mikcji.3

3.Po oddaniu moczu, pojawia się potrzeba ponownego, nagłego oddania moczu – Jest to objaw, który może wskazywać na nadreaktywność pęcherza. W takich przypadkach pęcherz wysyła sygnały o potrzebie natychmiastowego oddania moczu, nawet jeśli jest on tylko częściowo wypełniony.

Rozpoczynając leczenie, kluczowe jest dokładne zdiagnozowanie przyczyn tych objawów. W zależności od ustalonej przyczyny, leczenie może obejmować różne metody, takie jak:

• Ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy (ćwiczenia Kegla), które pomagają wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za kontrolę oddawania moczu.
• Leczenie farmakologiczne, w którym stosuje się leki zmniejszające nadreaktywność pęcherza lub wzmacniające mięśnie zwieracza.
• Zmiany w stylu życia, takie jak regulacja spożycia płynów, unikanie substancji drażniących pęcherz (np. kofeina, alkohol) oraz ustalanie regularnych por czasów na oddawanie moczu, mogą pomóc w zarządzaniu objawami.
• Stosowanie terapii behawioralnej, która może obejmować trening pęcherza, mający na celu zwiększenie pojemności pęcherza i wydłużenie czasu między kolejnymi wizytami w toalecie.
• Zabiegi operacyjne, które są rozważane w przypadku, gdy inne metody leczenia okazują się nieskuteczne. Mogą one obejmować procedury mające na celu usunięcie przeszkód w drogach moczowych, implantację stymulatorów nerwowych lub zastosowanie środków wzmacniających zwieracz.

Każdy przypadek nietrzymania moczu jest unikalny, dlatego ważne jest, aby leczenie było dostosowane indywidualnie do potrzeb pacjenta i prowadzone pod nadzorem specjalisty w dziedzinie urologii lub ginekologii, w zależności od płci pacjenta.

Skutki nieleczenia nietrzymania moczu

Nieleczone nietrzymanie moczu, a także wiele innych dysfunkcji w obrębie tkanek wewnątrz miednicy, skutkuje poważnymi konsekwencjami. Należą do nich m.in. zanik napięcia, siły mięśniowej i utrata prawidłowych odruchów, wywołującymi progres choroby. Na początku zdarzają się, niekontrolowane wypływy moczu. Jest to związane z nagłym napięciem powłok brzusznych, w momencie gdy w jamie brzusznej szybko wzrasta ciśnienie. Dzieje się tak chociażby podczas kichania, śmiechu, kaszlu albo podnoszenia czegoś oburącz. Nietrzymanie moczu drugiego stopnia to już stan, w którym do wypływu moczu dochodzi podczas zwykłych, codziennych czynności, jak wchodzenie po schodach, praca fizyczna albo podczas uprawiania sportu.

Jeżeli uważasz, że to koszmar, poniekąd masz rację, ale uwierz – może być jeszcze gorzej. Trzeci stopień nietrzymania moczu objawia się tym, że chory „popuszcza”, nawet podczas stania. W tym stadium ciężko o normalne funkcjonowanie, tym bardziej, że zapach rozkładającego się na bieliźnie moczu jest wyczuwalny dla otoczenia. Poza problemami natury emocjonalnej, które towarzyszą chorym na NTM, pojawia się również ryzyko zakażeń wtórnych, których efektem mogą być chociażby zmiany zapalne w okolicach narządów intymnych. Osoby w trzecim stadium NTM, często wycofują się z życia społecznego, zaczynają przyjmować leki antydepresyjne, sięgają po alkohol i inne używki.

Jeżeli urolog ma postawić trafną diagnozę i zlecić skuteczne leczenie nietrzymania moczu, należy najpierw określić przyczynę. Niestety często jest tak, że to schorzenie nie jest spowodowane przez jeden czynnik, tylko przez kilka jednocześnie. Nietrzymanie moczu może występować w chorobach urologicznych, ginekologicznych, neurologicznych, internistycznych, jak również po urazach i w chorobach nowotworowych. Może być również wynikiem wad wrodzonych. Kolejnymi przyczynami mogą być ciężki poród lub wieloletnia praca fizyczna. W związku z powyższym każdy dobry urolog powinien dokładnie przepytać i zbadać pacjenta, który zgłosi się z tą dolegliwością. Z pojęciem NTM wiążą się nie tylko kwestie urologiczne, ale także mogą współistnieć zaburzenia seksualne i wtórne konsekwencje psychologiczne. Warto pamiętać, że świadomość wagi problemu jest niezwykle istotna. Prawidłowa reedukacja prostych czynności wykonywanych w codziennym życiu, przygotowanie wnętrza miednicy na przebieg ciąży lub zbliżającego się klimakterium są niezastąpioną metodą prewencyjną przeciw trudniejszym powikłaniom, jakim jest na przykład NTM.